EQ ve Equaliser olarak da bilinen Ekolayzerler, bir ses sinyalindeki belirli frekansları artırır veya azaltıp keser. En yaygın ve basit ekolayzer, tüketici ses elektroniğinde, gitarlarda, baslarda ve enstrüman amfilerde bulunan ton kontrolleridir. Ekolayzer sesi müziğe, dinleme ortamına ve kişisel tercihlerinize uyacak şekilde şekillendirmeye yardımcı olur. En basit ekolayzerler, bas ve tizleri kontrol eden yalnızca iki frekans bandına sahiptir. Üç bantlı ekolayzır, orta kademe kontrolü ekler.

Bas ve tiz kontrolleri genellikle sırasıyla Low-Pass ve High-Pass filtreleri yönetir. Bu filtreler, ses spektrumunun geri kalanını değiştirmeden bırakıp, bir frekans aralığında Gain’i artırır veya azaltır. Frekans düzenleme noktasında nispeten detaysız ayar kabiliyeti sunarlar ve sahnede veya stüdyoda ton şekillendirme için uygun değildirler.

Çoğu enstrüman amfisinde orta frekansları ve tizleri güçlendiren ‘’Presence’’ Knob’u bulunur. Bu kontrolün, enstrümanınızı kayıtlarda sanki odadaymış gibi sesi iletmesi gerekir. Aynı zamanda bir enstrümanın çok sayıda kanala sahip bir projede duyulmasını sağlar. Bununla birlikte, Presence kontrolleri oldukça detaysızdır ve daha sonra anlatacağımız cihazlar olan grafik veya parametrik ekolayzerin ince ayarlı frekans ayar tepkisini sağlayamaz.

Grafik ekolayzerler, basit iki veya üç bantlı ton kontrollerinden daha fazla esneklik ve kontrol sağlar ve kullanımları oldukça kolaydır. Bir grafik ekolayzer, ses spektrumunu 30 veya daha fazla banda bölen bir dizi Band-Pass filtreden oluşur ve çok daha dar frekans aralıklarında artırma veya kesme miktarını kontrol etmenize olanak tanır. Genellikle Fader tarzı yüzeylerle kontrol edilen ekolayzerin etkisi, Fader konumlarıyla grafiksel olarak gösterilir; bu nedenle buna “grafik” ekolayzer denir. Grafik ekolayzerların sunduğu kullanım kolaylığı, büyük ölçüde, frekans kontrolünün genel ses sinyalini nasıl etkilediğini kolayca gösterebilme kabiliyetinden kaynaklanmaktadır.

Grafik EQ'lar, ses güçlendirme uygulamaları ve oda akustiği ayarlama için mükemmeldir; sesinizin çevresini ortama uyacak şekilde ayarlar. Örneğin, çok fazla hareketlilik olan bir alanda performans sergiliyorsanız, sorun teşkil eden daha düşük frekansları kesebilirsiniz. Grafik ekolayzerler, her mekanda tutarlı bir ses üretmenizi sağlar.

Bugün, Rackmount cihazlardan, sinyalinizi dijital olarak ayarlayan yazılım tabanlı programlara ve uygulamalara kadar her türlü şekilde grafik ekolayzır bulabilirsiniz. Enstrümanlar için, özel Stomp-Box ekolayzerleri, anında ton kontrolüne izin verir, böylece amfinize dokunmadan ritim ve solo sesler arasında sorunsuz bir şekilde geçiş yapabilirsiniz. Birçok gitar ve bas çoklu efekt işlemcisi aynı zamanda EQ özellikleri de içerir.

Parametrik ekolayzerler, ses şekillendirmede en fazla esnekliği sağlar, ancak kullanımı daha zordur. Yalnızca artırma ve kesme miktarını ayarlamanıza izin veren grafik EQ'ların aksine, parametrik EQ'lar belirli bir frekansın Gain’ini, merkez frekansını ve bant genişliğini ayarlamanıza olanak tanır. Bant genişliği aralığı, Q faktörü olarak adlandırılır. Parametrik ekolayzer, merkez frekansın üstündeki ve altındaki sinyalin görece kesilmesini veya artmasını kontrol eder. Pratikte, parametrik ekolayzerler, belirli enstrümanların veya seslerin genel miksi kesmesine veya güçlü ve tam kapsamlı bir ses üretmesine yardımcı olan güçlü ve esnek araçlardır.

Parametrik EQ'lar, Feedback frekansına tam olarak yerleştirilmiş çok sayıda kesim filtresi (Cut/Notch filtresi olarak da adlandırılır) kullanarak feedback’leri ortadan kaldırabilir. Feedback’leri grafik EQ ile kontrol edebilirsiniz, ancak Feedback üreten kaynak frekans bandında geniş bir yer kaplıyorsa, istediğinizden daha fazla sesi kesmiş olursunuz. Parametrik EQ, frekanslarda ince ayar yapmanızı sağlayarak amaçladığınız seslerin yok olmasını engeller.

Yarı parametrik ekolayzerler, bant genişliğinin ayarlanmasını sağlamaz, ünitenin devre tasarımı ile sabit şekilde çalışır. Özellikleri azaltılmış bu ekolayzerler daha kolay bir kullanım tecrübesi sunar.

Bu yazımızda sizlere amfiler, çeşitleri ve özellikleri hakkında bilgi vermeye çalıştık. Herhangi başka bir sorunuz, merak ettiğiniz herhangi başka bir şey için ise Müzik Üssü canlı destek üzerinden uzman satış elemanlarımızla iletişime geçebilirsiniz.