Mikrofon Satın Alma Rehberi
21 Temmuz 2022
Stüdyo Mikrofonunuzu Nasıl Seçersiniz?
Profesyonel kayıt mühendisleri, doğru mikrofon seçiminin her kayıt için önemli bir bileşen olduğunu bilir. Ancak kayıt konusunda henüz yeni bir kişiyseniz, mikrofon konusu sizin için büyük bir soru işareti olabilir. Biraz stüdyo deneyimiyle, belirli stüdyo mikrofonlarının belirli enstrümanları kayıt etmekte daha iyi olabileceğini öğreneceksiniz, ancak akustik teoriyi anlamadan bunun sebebini tam olarak anlayamayabilirsiniz. Dinamik mi Condenser mi? Tube mü yoksa Solid-State mi? Aralarında seçim yapabileceğiniz tonla mikrofon türü ve modeli var. Bu size ilk başta bunaltıcı ve yorucu gelebilir, bu nedenle mikrofon türleri ve kullanımları hakkında temel bir anlayış sizin için yeterli olacaktır. Kötü bir mikrofon seçimi sizi gerçek derecede rahatsız edebilir, ama korkmayın! Bu yazıda stüdyo mikrofon önerileri ve kayıt mikrofonu önerileri gibi bilmeniz gereken her şeyi öğreneceksiniz.
Mikrofon Çeşitleri
Dinamik (Dynamic) Mikrofonlar
Dinamik bir mikrofonda, ses sinyali bir iletkenin manyetik alan içindeki hareketiyle üretilir. Çoğu dinamik mikrofonda, ses basıncına tepki olarak çok ince, hafif bir diyafram hareket eder. Diyaframın hareketi, manyetik bir alanda asılı duran bir ses bobininin hareket etmesine ve küçük bir elektrik akımı üretmesine neden olur. Dinamik mikrofonlar, Condenser mikrofonlara göre (ses basıncı seviyelerine ve yüksek frekanslara) daha az duyarlıdır ve genellikle daha fazla yükü kaldırabilirler. Ayrıca daha ucuz mikrofonlardır. Dinamik mikrofonlar, davulları ve gitarları kayıt etmek için mükemmeldir.
Condenser Mikrofonlar 
Duymak istediğiniz seste mutlak doğruluk ve frekans isabeti söz konusu olduğunda, bir Condenser mikrofona başvurabilirsiniz. Condenser mikrofonlar dinamik mikrofonlara kıyasla ses dalgalarının frekans değişim hızına ve nüanslarına daha duyarlıdır. Bu basit mekanik sistem, metal bir diske (arka plaka) yakın yerleştirilmiş ince, gerilmiş iletken bir diyaframdan oluşur. Bu düzen, elektrik yükünü harici bir voltaj kaynağından alan bir kapasitör oluşturur. Bu güç kaynakları bir pil, özel güç kaynağı veya mikseriniz tarafından sağlanan Phantom Power olabilir. Mikrofonun diyaframı, ses basıncına tepki olarak hafifçe titrer, iletimin değişmesine ve bir voltaj değişimi, yani mikrofondan sinyal çıkışı, üretilmesine neden olur. Condenser mikrofonlar hem Solid-State hem de Tube varyasyonları ve çok çeşitli şekil ve boyutlarda mevcuttur ancak hepsi bu ilkelere göre çalışır.
Ribbon (Şerit) Mikrofonlar
Radyonun altın çağında yaygın olarak kullanılan Ribbon Mikrofonlar, ticari olarak başarılı ilk yönlü (directional) mikrofonlardı. Bugün MXL, Royer ve sE Electronics gibi şirketlerin çalışmaları sayesinde, şerit mikrofonlar piyasaya geri dönmeye başladı. Ribbon mikrofonlar, diğer mikrofon türlerinin çoğunun çalışmasını sağlayan ses basınç seviyesi (SPL, Sound Pressure Level) yerine, güçlü bir manyetik alanda asılı duran küçük bir elementi hareket ettiren hava moleküllerinin hızına tepki verir. Stüdyo uygulamalarında bu işlevsel fark önemli değildir, ancak rüzgarlı bir günde bir dış mekan kaydı sırasında kritik olabilir. RCA 44 ve 77DX gibi eski şerit mikrofonlar herkesin bildiği gibi hassas mikrofonlardır; Royer R121 ve R122 gibi günümüzün şerit mikrofonları, günlük stüdyo kullanımlarının zorluklarının üstesinden gelmek için tasarlanmıştır.
USB Mikrofonlar 
Mikrofon teknolojisindeki yeni gelişmelerden biri olan USB mikrofon, geleneksel bir mikrofonun kapsül diyafram ve benzeri tüm unsurlarını içerir. Diğer stüdyo mikrofonlarından farkı, yerleşik preamfi ve bir analogdan dijitale (A/D) dönüştürücü iki ek devre içermesidir. USB mikrofonlarda bulunan preamfi sayesinde bir miksere veya harici bir mikrofon preamfisine bağlamanıza gerek kalmaz. A/D dönüştürücü, mikrofonun çıkışını analogdan (akım) dijitale (veri) çevirir, böylece mikrofon doğrudan bir bilgisayara takılabilir ve kayıt yazılımı tarafından okunabilir. Bu sayede mobil bil şekilde bile ses kayıt alabilir, kayıtlarınızı her yerde alabilirsiniz.
Mikrofon Frekans Tepki Tablosu Nasıl Okunur
Bir mikrofonun frekans tepki çizelgesi, belirli bir mikrofon için hangi durumların uygun, hangi durumların uygun olmadığı hakkında size çok şey söyleyebilir. Teoride, frekans tepki çizelgeleri fabrikada mikrofonların yankısız bir odada test edilmesiyle oluşturulur. Yankısız oda, sadece ses testi için özel olarak yapılmış bir odadır. Buradaki ana düşünce, her mikrofonun eşit olarak test edilebileceği kontrollü bir atmosfer yaratmaktır, böylece odanın herhangi bir ses yansıması olmadan tamamen temiz bir ortam oluşturarak objektif bir sonuç sağlaması hedeflenir. Genellikle, test edilen mikrofonun önüne bir hoparlör kurulur ve pembe gürültü çalınır (pembe gürültü, her oktavda eşit enerjiye sahip tüm frekanslardan oluşan bir ses dalgasıdır). Mikrofon, çıkışı ölçen bir spektrum analiz cihazına yönlendirilir ve bir frekans tepki tablosu üretilir. Grafik genellikle insan işitme aralığı olan 20Hz ile 20kHz aralığı üzerindedir.
Peki, bu tabloyu nasıl okumalısınız? Bir mikrofon frekans tepki çizelgesindeki yatay sayılar frekansları (genellikle 20Hz ila 20kHz aralığının üzerinde) temsil eder, dikey sayılar ise dB (desibel) cinsinden göreceli ses tepkilerini temsil eder. Bir frekans tepki çizelgesine baktığınızda, belirli bir mikrofonun belirli frekanslarda nasıl performans gösterdiğini anlayabilirsiniz. Bu bilgi nasıl yardımcı olur? Ünlü Shure SM57’nin frekans tepki tablosuna bakalım:
SM57 mikrofonunun frekans tepkisi, trampet gibi belirli enstrümanlar için özellikle iyi olmasını sağlar çünkü trampetin temel frekansı frekans tepki çizelgesinin düz veya nötr olduğunu gösterdiği yerde, yani 150Hz ile 250Hz aralığında bulunur. Başka bir deyişle, bu frekanslarda, mikrofona gelen ses, mikrofonun sinyal olarak ürettiği sesle aynıdır. Grafiğin sağındaki tümsek, tam da trampetin vuruş frekansının bulunduğu yerdir. Ek olarak, traşlanmış dip bas frekansları, genellikle çok yakın olan Kick gücünü işlemek için harika hale getirir. Bu kombinasyon çoğu mühendisin harika bir trampet mikrofonunda aradığı şeydir.
Mikrofonlar Polar Pattern’ı Hakkında
Cardioid
Cardioid Polar Pattern’e sahip mikrofonlar, yanlardan ve arkadan gelen sesi reddederken önlerinde olanları en iyi “duyarlar”. Bu Polar Pattern’ın şekli bir kalbe benzer, dolayısıyla “Cardioid” (kardioit) olarak isimlendirilmiştir. Arkadan gelen sesi yakalamama yeteneği, Cardioid modellerini çoklu mikrofonlama durumlarında ve büyük miktarda oda ambiyansı yakalamanın istenmediği durumlarda kullanışlı hale gelir. Hem stüdyoda hem de canlı performanslarda (ortam gürültüsünü azalttığı ve arkadan gelen sesi reddettiği için) popüler olan cardioid mikrofonlar, mikrofon uygulamalarının çok yüksek bir yüzdesi için kullanılmaktadır. Tüm çok yönlü olmayan mikrofonlarda olduğu gibi, cardioid mikrofonların da yakınlık etkisi (mikrofon ses kaynağına çok yakın olduğunda artan bas tepkisi) gösterebileceğini unutmayın.
Supercardioid ve Hypercardioid
Supercardioid Polar Pattern’e sahip bir mikrofon, cardioid’den daha çok yönlüdür, Hypercardioid ise Supercardioid’den daha da fazla yönlülük özelliğine sahiptir. Cardioid’den farklı olarak bu Polar Pattern’lerin her ikisi de sesi nispeten yakalayan hassas arka loblara (Supercardioid’de daha küçük) sahiptir, bu da bu yüksek yönlü mikrofonları yerleştirmeyi biraz zorlaştırabilir.
Supercardioid Mikrofon Satın Alın
Hypercardioid Mikrofon Satın Alın
Omnidirectional
Çok yönlü (Omnidirectional) mikrofonlar, sesi her yönden eşit olarak yakalar. Bu Polar Pattern’ın şekli bir dairedir. Omnidirectional mikrofon belirgin bir yakınlık etkisi göstermez. Tüm mikrofonlar ilk etapta çok yönlü olarak üretilir. Daha sonra yönlü Polar Pattern oluşturmak için ek mühendislik uygulanır. Omnidirectional mikrofonlar, kaydettiğiniz her şeyle birlikte oda sesini de yakalamak için tasarlanmış stüdyo mikrofonlarıdır.
Omnidirectional Mikrofon Satın Alın
Figure-8
Figure-8 Polar Pattern, mikrofonun önden ve arkadan alınan seslere eşit derecede duyarlı olduğu, ancak yanlardan gelen sesleri reddettiği bir modeldir. Bu mikrofon kapsülünün 8’e benzeyen modeli yüzünden figüre-8 olarak isimlendirilmiştir. Bu mikrofon modeli aynı zamanda çift yönlü olarak da bilinir.
Çoklu Pattern
Birçok profesyonel Condenser mikrofon, değiştirilebilir Polar Pattern’e sahiptir. Omnidirectional, Cardioid, Figure-8 desenleri tipik olarak dahil edilir. Bu çeşit için verebileceğimiz en güzel örneklerden bir tanesi AKG C12VR’dir – belirttiğimiz Polar Pattern’lere ek olarak 6 tane de ara pattern bulundurarak toplamda 9 adet Polar Pattern’e sahiptir.
Mikrofon Diyafram Ölçülerini Anlamak
Boyut Neden Önemli?
Condenser ve dinamik mikrofonlar, kapsül boyutlarına göre sınıflandırılır. Geleneksel olarak büyük diyafram ve küçük diyafram olarak ikiye ayrılan mikrofonların her biri, iyi donanımlı bir stüdyoda bulunur.
Geniş (Large) Diyafram
Neumann U87 gibi geniş diyaframa sahip Condenser mikrofonlar, stüdyoların vazgeçilmezidir. Vokallerden, yaylı ve üflemeli çalgılara kadar hemen hemen her şeyi kayıt etmek için kullanabilirsiniz. Birçok geniş diyaframlı Condenser mikrofonda bulunan çoklu Polar Pattern ve Pad’ler (manuel ses/frekans azaltma ayarları) sayesinde, bu mikrofonları stüdyonuzdaki en çok yönlü mikrofon haline getirir. Güçlü bas frekanslara sahip (kick, davul veya tomlar gibi) yüksek sesli kaynakları yakalamak için çok uygun olan geniş diyaframlı dinamik mikrofonlar da vardır. Örnek olarak Sennheiser MD421’i gösterebiliriz.
Orta (Medium) Diyafram
Orta diyaframın tanımı tartışmalı bir konudur. Tarihsel olarak büyük diyaframlı ve küçük diyaframlı mikrofonlar tasarlanıp üretilmiştir, ancak orta diyafram mikrofonlar daha yakın zamanlarda kendi kategorisini oluşturmaya başlamıştır. Diyafram boyutunda üst ve alt sınırlar konusunda herkes aynı fikre sahip değildir. Çoğu profesyonel ve üretici, çapı kabaca 1.5cm ile 1.9cm olan bir diyaframa sahip herhangi bir mikrofonun orta diyafram olarak nitelendirilebileceği konusunda hemfikirdir. Genel olarak konuşursak, orta diyaframlı mikrofonlar, biraz daha kapsamlı, yuvarlak ve potansiyel olarak daha sıcak bir ses sunarken (büyük bir diyaframın yapabileceği gibi) frekanslar arası geçişleri ve tizleri (küçük bir diyaframın yapacağı gibi) doğru bir şekilde yakalama konusunda iyi performans gösterme eğilimindedir.
Küçük (Small) Diyafram
Karakteristik olarak ultra duyarlı tepkileri, tam olarak daha küçük, daha hafif kütleli diyaframlarından kaynaklanmaktadır. Küçük diyaframlı mikrofonlar; akustik gitar, hi-hat, arp veya keskin frekanslar arası geçişlere ve genişletilmiş üst tonlara sahip herhangi bir enstrüman için muhtemel bir mikrofon seçimi olmalarına rağmen birçok kayıt mühendisi tarafından da Overhead davul mikrofonu olarak tercih edilmektedir. Tipik olarak ince silindir şekillerinden dolayı ufak ve ağırlıkları azdır. Kalem mikrofon olarak da bilinirler. Ufak boyutları sayesinde konumlandırılması diğer mikrofonlara kıyasla çok daha kolaydır. Bu mikrofonlara örnek olarak Rode M5 ve Neumann KM 184 modellerini verebiliriz.
Tipik Mikrofon Uygulamaları
Davullar
Yeni başlayanlar için, normalde davullarda Cardioid dinamik mikrofonlar, hi-hat üzerinde küçük diyaframlı Cardioid Condenser ve genel sesler için uyumlu bir çift büyük veya küçük diyaframlı Condenser mikrofon kullanmak isteyebilirsiniz. Sadece Condenser Polar Pattern’a sahip mikrofonların trampet ve tom’larda kullanılabileceğini unutmayın.
Bateri mikrofonunun yerleştirilmesi çok fazla deneme gerektirir. Davulcudan çalmasını isteyin, dinlemeyin: mikrofonu birkaç santim hareket ettirin ve bir daha dinleyin. Siz dinlerken yardımcı olabilecek birisi varsa o kişinin mikrofonları hareket ettirmesiyle bu işlem sırasında kontrol odasında kalabilirsiniz. Biraz deneyimle, bu süreç daha da kolay hale gelir: Hangi mikrofonları sevdiğinizi ve onları nereye yerleştireceğinize siz karar vereceksiniz.
Elektro Gitar
Elektro gitarları mikrofonlamak için fazla uğraşmanıza gerek yok. Yalnızca bir dinamik stüdyo mikrofonu alın ve hoparlör kabininin yanına koyun. Geniş diyaframlı bir mikrofonunuz varsa birkaç adım geriye konumlandırmayı deneyin. Mikrofonunuzda Pad var ise kaynağın yüksek gelen sesini Pad ile dengeleyebilirsiniz. Bu stüdyo mikrofonlarını konsolda birlikte miksleyebilir veya parçalar çok kaliteli değilse ayrı parçalara kaydedebilirsiniz. Eğer gitarla birlikte üst üste kayıt yapıyorsanız, mikrofonun diğer enstrümanların sesini yakalaması ile ilgilenmeniz gerekmez. Kabinin akustik olarak düzenlenmiş bir odada olduğunu varsayarsak, oda sesini daha fazla almak için Condenser mikrofonunuzu yedekleyerek denemeler yapın. Mikrofonun birden fazla Polar Pattern’ı varsa, ayarı Omnidirectional olarak değiştirmeyi deneyebilirsiniz.
Akustik Gitar
Bu uygulama için küçük diyaframlı bir Cardioid Condenser mikrofon tercih edilebilir. 15-20cm uzaklıktan 12. perdeye bakarak aşağı doğrultun. Geniş diyaframlı Condenser mikrofonlar, akustik gitarların yanı sıra şerit mikrofonlarla da iyi çalışır.
Vokal
Üst üste vokal kaydetmeniz gerektiğinde büyük bir diyaframa sahip Condenser bir mikrofona ihtiyacınız olacaktır. Ana mikrofon için mikrofonla vokalisti eşleştirmelisiniz. En iyi sonuca ulaşmak için, üç veya dört olası mikrofon ayarlamak ve şarkıcının şarkının aynı bölümünü her birine söyleyip kayıt almanız en idealidir. Bu geçişlerin her birini ayrı ayrı kanallara kaydediğ hangi stüdyo mikrofonunun sesine en uygun olduğuna karar vermesi için şarkıcıyı kontrol odasına davet edebilirsiniz.
Akustik Piyano
Genellikle stereo olarak kaydedilir. İki geniş diyaframlı Condenser mikrofon veya alçak teller için büyük bir diyafram ve yüksekler için küçük bir diyafram kullanabilirsiniz. Piyano mikrofonu yerleşimi oldukça değişkendir, bu nedenle belirli bir miktarda deney yapılması gerekir. Mikrofon seçimi ve yerleşimi konusunda tahminde bulunmayı ortadan kaldıran piyano mikrofon kitleri de vardır.
Teller
Keman, viyola, çello, kontrbas gibi enstrüman kayıtlarında hemen hemen her yüksek kaliteli Condenser mikrofon işinizi görecektir. Bir şerit mikrofona sahipseniz onu da kullanabilirsiniz.
Üflemeli Çalgılar
Şerit mikrofonlar, üflemeli çalgılar ile inanılmaz derecede iyi performans sergiler. Büyük veya küçük diyaframlı Condenser mikrofonlar da üflemeli çalgılarla uyumlu bir şekilde çalışır.
Stüdyo mikrofonu satın alma rehberimizi okuduğunuz için teşekkür ederiz! Bu yazımızda sizlere stüdyo mikrofonlarının özellikleri ve nasıl seçim yapmanız gerektiği hakkında bilgi vermeye çalıştık. Herhangi başka bir sorunuz, merak ettiğiniz herhangi başka bir şey için ise Müzik Üssü canlı destek üzerinden uzman satış elemanlarımızla iletişime geçebilir, hatta mağazamıza gelerek dilediğiniz ürünü kendiniz deneyimleyip karar verebilirsiniz.